Doğa

Tuz Neden Ve Nasıl Sümüklü Böcekler’i Öldürür?

Ülkemizde yağmur mevsimi beraberinde serin esintiler, ıslaklık, nem ve pek çok istenmeyen misafir getiriyor. Bir çok peyzaj alanının yanında tarımsal üretimde de zarara yol açabilen bu istenmeyen misafirlerden bazıları salyangozlar ve sümüklü böceklerdir. Onlar (salyangozlar ve sümüklü böcekler) her bahçıvan ve çiftçinin kabusu, mahsüllerin etrafında sürünerek, giderken yaprakları ve kökleri çiğniyerek zarar veriyor. Salyangozlar ve sümüklü böcekler küçük yaratıklar olsalar da, inanılmaz iştahları her gün kendi vücut ağırlıklarının birkaç katını yemelerine sebep oluyor.

Sümüklü böceklerden zarar gören yapraklar

Salyangozlar ve Sümüklü böcekler

Birbirine çok benzeyen ve sürekli olarak karıştırılan iki canlı türü olan salyangoz ve sümüklü böcek arasında bir fark var mı?

Hem salyangozlar hem de sümüklü böcekler Filum Mollusca ve Gastropoda sınıfına aittir. Sınıf adı Yunanca gastros ve podos kelimesinden türemiştir ve sırasıyla mide ve ayak anlamına gelir. Bu isim, biyolojik yapılarının en basit açıklamasıdır. Sümüksü, yumuşacık vücutları aslında tek ayak üzerinde dev bir midedir. Bu kaslı ayak üzerinde kayarak seyahat ederler. Bu kas sürekli olarak sürtünmeyi azaltan dolayısı ile  hareketlerini kolaylaştıran mukus salgılar. Mukus, hücrelerinin çevredeki kuru toprağa değerek nem kaybetmesini engeller, aynı zamanda onları yeryüzündeki keskin veya sivri uçlu nesnelerden de korur. Bu iki yaratık arasındaki tek fark, sümüklü böceklerin evsiz yani kabuksuz olmasıdır! Yani Sümüklü böcekler evsiz salyangozlardır!

Salyangozların aksine, sümüklü böcekler sırtlarında spiral bir kabuk  taşımazlar. Bu, dar alanlara sıkışmadan seyahat etmelerine izin verdiği için sümüklü böcekler için bir avantaj olabilir ancak  bu durum çevrelerine karşı daha savunmasız bırakır.

Bildiğimiz Tuz

Süpermen gibi süper güçleri olan bir insanın bile karşısında çaresiz kaldığı bir madde var kriptonit! Tuz, bir gastropodun kriptonitidir ve bu sümüksü yaratıkların bitkilere zarar vermesini önler. Salyangoz ve sümüklü böcekler, bir hücre zarı ile çevrili sulu bir ortamın içindeki organel torbaları olarak düşünülebilecek hücrelerden oluşan bir yapıya sahiptir. Hücre zarı, yarı geçirgen bir fosfolipid çift tabakadır. Yarı geçirgenlik, moleküllerin seçici geçişine izin verir. Böylelikle daha küçük moleküller kolaylıkla geçebilirken, daha büyük moleküllerin membrandan geçmesi engellenir. Yarı geçirgen zarın varlığı nedeniyle ozmoz meydana gelebilir. Osmoz, çözücü moleküllerinin yarı geçirgen bir membrandan daha düşük konsantrasyonlu bir çözeltiden daha yüksek bir çözeltiye göç ettiği bir süreçtir. Membranın iki tarafındaki konsantrasyon farkı, ozmotik basıncın artmasına neden olur.

Bu yaratıkların üzerlerine tuz serpildiğinde, tuz kristalleri ciltlerindeki neme bağlanır. Bu, ozmotik basıncın artmasına yol açan oldukça konsantre bir NaCl çözeltisi oluşturur. Yüksek tuz konsantrasyonuna sahip bir çözelti, hipertonik çözelti olarak adlandırılır. Hipertonik bir çözelti hayvan hücrelerini çevrelediğinde, Su dışarıdaki tuz çözeltisini seyreltmek için hücrenin dışına hızla hareket eder. Bu durum yoğun su kaybına neden olur. Salyangoz ve sümüklü böceklerlerin ölümüne sebep olan ise tam olarak budur.

İnsanlar Neden Bundan Zarar Görmüyor

Yetişkin bir insan vücudunun yaklaşık olarak %60′ kadarı sudan oluşur. Hızlıca bu suyun yarısını kaybettiğinizi hayal edin. Salyangoz ve sümüklü böceklerden farklı olarak, insanlar, doğanın sağladığı harika bir zırh olan, oldukça gelişmiş kalın bir deri katmanına sahiptir. Dış tabaka olan epidermis ozmotik basıncı korur ve fazla su ve ısı kaybını önler. Salyangoz ve sümüklü böceklerin böyle bir yapısı yoktur.  Yani organizmalar evrimleştikçe derileri de biyolojik olarak dış etkilere karşı korumak için gelişti. Cildimiz sayesinde bir avuç tuz tutmadan önce iki kez düşünmemize gerek yok. Ne yazık ki, salyangoz ve sümüklü böcek gibi gastropodlarda, ozmozun gücü söz konusu olduğundan onlar bu konuda daha dikkatli olmalıdır.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu