Çok sıcak yaz günlerinden ve çok soğuk kış günlerinden sıkıldığımız zamanda, sonbahar geldiğinde hayat birdenbire daha keyifli hale geliyor. Yol kenarlarında sarı ve turuncu renkleriyle tüm o güzel yaprakları gördüğünüzde, hayatın ve işin stresi ile ilgili tüm endişeleriniz birden yok oluveriyor.
Pekala, güzel sonbahar geldiğinde yaprakların sihirli bir şekilde yeşil renk yerine sarı, turuncu ve kırmızıya nasıl döndüğünü hiç merak ettiniz mi?
Yapraklar Yeşil Rengi Nasıl Alır?
Fotosentez denilen süreci sanırım hemen herkes duymuştur. Bitkiler kökleri vasıtasıyla topraktan su ve besin maddeleri, yaprakları vasıtasıyla ise havadan karbondioksiti alırlar. Su ile karbondioksiti oksijene ve glikoza dönüştürmek için güneş ışığının enerjisini kullanırlar. Bu işlem dönüşüm işlemine, klorofil denilen madde yardımcı olur.
Klorofil, yapraklarda bol miktarda bulunan yeşil renkli bir pigmenttir; bu nedenle yapraklara yeşil rengini veren şey klorofildir.
Yeşil olan Yapraklar Neden Kırmızı, Sarı ve Turuncu Olur
Klorofil pigmenti haricinde bitkilerin üzerinde bulunan yaprakların yapısında karoten (turuncu renkli) ve ksantofil (sarı renkli) pigmentler de bulunur.
Tabi ki bunların arasında fotosentez için en gerekli olan pigment klorofil olduğundan dolayı en yoğun halde bulunur. Klorofilin bolluğu, karoten ve ksantofil ‘in sebep olduğu turuncu ve sarı renkleri maskeler.
Bitkiler, sonbahar ve kış mevsiminde yeteri kadar enerji ve besin üretemeyecekleri için yaz mevsiminde çok daha fazla çalışır besinleri depolarlar. Sonbahar, ağaçların onca zorlu yaz çalışmasından sonra nihayet dinleneceği zamandır.
Dünyanın bir çok bölgesinde sonbahar ve kış aylarında günler kısalır ve geceler uzar. Bu nedenle güneş ışığı miktarı önemli ölçüde azalır ve bunun sonucunda bitkiler fotosentez yapamazlar. Güneş ışığı miktarı azaldıkça klorofil miktarı da azalır ve daha az baskın hale gelir. Bundan dolayı yapraklarda zaten bulunan karoten (turuncu) ve ksantofil (sarı) pigmentleri görülmeye başlar.
En güzel manzaralar çoğunlukla yaprakların kırmızı rekte oldukları zamanlardır. Bu kırmızı renk, antosiyanin (kırmızı renk) pigmentinin bir sonucudur . Antosiyaninler, karoten ve ksantofilin aksine yapraklarda her zaman bulunmaz. Ağaç, antosiyaninleri ancak klorofil içeriği önemli ölçüde azaldığında sentezler. Antosiyaninler yapraklar için bir koruma formu olarak üretilir; ağacın yapraklardaki besin maddelerini dökülmeden önce geri kazanmasını sağlarlar.
Kısacası yapraklar aslında renklerini değiştirmezler. Sonbaharda yeşil renklerini kaybederler.
