Bir Bina Depreme Nasıl Dayanıklı Hale Getirilir?

Depreme dayanıklı bina yapmak oldukça kolaydır. Belirli kurallara uygun şekilde bina yapmak, deprem sırasında oluşacak hasarı ortadan kaldırabilir. Binaların depremlere karşı dayanıklı olması için temelden kontrollü bir başlangıç yapılması gerekir. İnşaat adımlarının sıralı bir şekilde takip edilmesi, dayanıklı binalar elde edilmesini sağlar.

Esnek Temel

Depremler sırasında ortaya büyü enerjiler çıkar. Ortaya çıkan bu enerjilere karşı koymak için temel izolasyonu konusunda çalışmalar yapılması gerekir. Temel izolasyonu adı verilen yöntem sayesinde binanın temeli yerden kaldırılır. Çelik, kurşun ve kauçuk gibi malzemeler kullanılarak esnek pedler elde edilir ve bu pedler üzerine inşa edilmeye başlanır. Binayı depreme dayanıklı hale getirme konusunda ilk ve en önemli adımı esnek bir temel elde etmektir.

Depremde hareketlenen kısım yer kabuğudur. Taban hareketleri binaların hasar almasına yol açar. Hareketlenen zeminlere karşı koymak için izolasyon oldukça faydalıdır. Zemin hareket ederken, yapı sabit bir şekilde kalabilir. Yerleştirilen izolatörler, yapının deprem sırasında sabit kalmasını sağlar. Sismik dalgaların etkisini ortadan kaldırmak için oldukça faydalı bir yöntemdir. Depremin oluşturduğu sismik dalgaların bina içinde ilerlemesini kesebilecek bir uygulamadır.

Karşı Kuvvetleri Sönümleme

Arabalarda kullanılan amortisör sistemine benzer uygulamalar sayesinde depremlerin etkileri azaltılabilir. Binalar için amortisör kullanılması; şok dalgaların büyüklüğünün azaltılmasını ve bina üzerinde oluşan baskıyı düşürmeye yarar Sarkaç gücü ve titreşim kontrol cihazları sayesinde bahsi geçen olay gerçekleşebilir. Sarkaç gücü genellikle gökdelen gibi yüksek binalarda tercih edilir. Binanın tepesine kurulan hidrolik sisteme bir top bağlanır ve top sayesinde bina sallandığında dengede kalır. Top binanın dengede kalmasını sağlamak için sarkaç görevi görür ve ters yönde hareket eder. Binayı güçlendirmek  teoride titreşim kontrol cihazları sayesinde mümkün olabilir. Binanın her seviyesindeki kolonlar ve kirişler arasında sönümleyiciler yerleştirilir. Deprem meydana geldiğinde titreşim enerjisi sönümlenir.

Binayı Titreşimlerden Koruma

Yapılan çeşitli araştırmalar sayesinde binaların kuvvetlere karşı koyması yerine binaların enerjiyi depremden saptırması amaçlanır. Depremin saptırılıp tekrar yönlendirilmesi için 100 eşmerkezli plastik ve beton halkadan oluşan bir pelerin oluşturulur. Binanın temelinden en az 1 metre olacak şekilde gömülmesi sonucunda amacına ulaşacağı düşünülür.

Bina Güçlendirmesi

Depreme dayanıklı bina yapmak insanlığın temel görevlerinden biridir. Binaların deprem sırasındaki sismik dalgalara karşı koyabilmesi için içinden geçen kuvveti yeniden dağıtmalıdır. Perde duvarlar, moment dayanımlı strüktürler, diyaframlar ve çapraz bağlantılar binanın dayanıklı hale gelmesini sağlar. Perde duvarların kullanılması, deprem kuvvetlerinin aktarılmasına yardımcı olur. Deprem hareketleri karşısında binanın şeklini korumasını sağlar.

Diyaframlar, bina yapılarının merkezi parçaları arasında yer alır. Binaların katlarına, üzerlerine ve çatısına yerleştirilen diyaframlar zeminde oluşan gerilimin giderilmesini sağlar. Deprem kuvvetinin binanın dikey strüktüel elemanlarına itilmesine yardımcı olur. Moment dayanıklı çerçevelerse bina tasarımına fazladan esneklik kazandırır.

Depreme Dayanıklı Malzeme Kullanma

Depreme dayanıklı malzemelerin kullanılması, deprem sırasında oluşabilecek hasarları en aza indirebilir. Sarkaç, amortisör ve pelerin gibi yöntemlerin kullanılmasındaki etkiyi, dayanıklı malzeme kullanımında da görmek mümkündür. Günümüzde gelişen teknolojinin çeşitli faydaları bulunur, hayatın çeşitli noktalarında bu teknolojilerden yardım almak gerekir. Deprem önlemleri de bunlardan birisidir.

Dayanıklı binalara sahip olmak için dayanıklı malzemelerin kullanılması gerekir. Bilim insanları ve mühendislerin ortak çalışmaları sonucunda ortaya çıkartılan yenilikçi malzemeler deprem önlemleri olarak değerlendirilmelidir. Yapıların daha dayanıklı ve güçlü hale gelmesini sağlamak için oldukça basit malzeme seçimleri yeterli olabilir. Ağır baskılar karşısında dayanımını koruyan ve orijinal şekline geri dönebilen yeteneğine sahip malzemeler kullanılabilir.