Açıklayıcı

Sabun Ellerimizi Nasıl Temizler ?

Ellerimizi tertemiz yapan sabunlar, sabunlaşma adı verilen kimyasal bir reaksiyon sonucunda yağların hidrolizinden üretilen sodyum veya potasyum yağ asitleri tuzlarından ibarettir. Sabunların her molekülü kuyruk ve karboksilat olarak adlandırılan uzunca bir hidrokarbon zincirini ihtiva eder. Hidrofobik olduklarından dolayı, sodyum veya potasyum iyonları suda serbest halde yüzer ve negatif yüklü bir kalıntı bırakırlar.

Kimyada hidrofobi, Yunanca hidros ve fobos sözcüklerinden türetme, bir molekülün sudan kaçınma özelliğidir. Hidrofobik moleküller genelde apolardır ve bu yüzden diğer nötür moleküller ve apolar çözücüler ile etkileşimleri termodinamik olarak daha kararlıdır. Suda bulunan hidrofobik moleküller genelde kümelenirler. – Wikipedia

Sabun Nasıl Temizler?

Sabun, **emülsifiye edici bir ajan olarak davranma özelliği sebebiyle mükemmel bir temizleyicidir. Bir *emülgatör , bir sıvıyı başka bir karışmayan sıvıya dağıtma yeteneğine sahiptir. Bu, yağın su ile doğal olarak karışmamasına rağmen, sabunun yağı/kiri çıkarabilecek şekilde askıya alabileceği anlamına geliyor.

**Emülsiyon birbiri içerisinde çözülmeyen iki maddenin (su ve yağ) üçüncü bir bileşik (emülsifiyer) yardımıyla bir arada tutulması olayıdır

Sabunun organik olan kısmı, negatif yüklü olan polar bir moleküldür. Hidrofilik ( yani suyu seven) karboksilat grubu (-CO 2 ), iyon-dipol etkileşimleri ve hidrojen bağı yoluyla su molekülleri ile etkileşime girerler. Bir sabun molekülünün hidrofobik (yani sudan korkan) tarafı olan uzun, polar olmayan hidrokarbon zinciri su molekülleri ile etkileşime girmezler. Hidrokarbon zincirleri, dağılma kuvvetleri tarafından birbirine çekilir ve bir araya toplanarak misel adı verilen oluşumlar oluşur . Bu misellerde, karboksilat grupları, hidrokarbon zincirleri kürenin içindeyken, negatif yüklü küresel bir yüzey oluşturur. Negatif yüklü oldukları için sabun miselleri birbirini iter ve suda dağılmış halde kalır.

*Emülgatörler, gıdada yağ ve su gibi birbiri ile karışmayan iki veya daha fazla fazın karışmasını sağlamak amacıyla ilave edilen maddelerdir.

Sabunun Dezavantajı

Sabunlar ellerimizi temizlemenin önemli bir yolu olsalar da bazı olumsuz özellikleri vardır. Zayıf asitlerin tuzları olarak mineral asitler tarafından serbest yağ asitlerine dönüştürülürler:

CH 3 (CH 2 ) 16 CO  Na + + HCl → CH 3 (CH 2 ) 16 CO 2 H + Na + + Cl 

Bu yağ asitleri, sodyum veya potasyum tuzlarından daha az çözünür ve bir çökelti veya sabun köpüğü oluşturur. Bu sebeple sabunlar asidik suda etki etmezler. Bunun yanında sabunlar, magnezyum, kalsiyum veya demir içeren su gibi sert suda çözünmeyen tuzlar oluştururlar.

2 CH 3 (CH 2 ) 16 CO  Na + + Mg 2+ → [CH 3 (CH 2 ) 16 CO  ] 2 Mg 2+ + 2 Na +

Çözünemeyen bu tuzlar banyo halkaları oluşturur, saçın parlaklığını azaltan katmanlar bırakırlar ve tekrar tekrar yıkamadan sonra kumaşlara pürüzlü bir doku bırakırlar. Bununla birlikte, sentetik deterjanlar hem asidik hem de alkali çözeltilerde çözünür olabilir ve sert suda çözünmeyen çökeltiler oluşturmaz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu