Dünyadaki en eski şey nedir? Diye düşündünüz mü hiç? Onca asra meydan okuyarak bugüne ulaşan, çağlar görüp geçirmiş, binlerce yıl devirmiş bu şey ne olabilir?
Peki ya o, nasıl bunca zaman varlığını devam ettirmeyi başardı? Tarihte ilginç bir yolculuğa çıkmaya hazırsanız, başlayalım.
Başlıklar
Dünyadaki En Eski Madde Nedir?
Doğanın değişmez kurallarından biridir. ‘Her doğan mutlaka ölür, her yeni muhakkak eskir.’ Bu; canlılar için de, eşyalar için de geçerli. Ölümsüzlüğün bir yolu bulunamadı ve bulunamayacak.
Ne kadar dayanıklı olursa olsun, her neyden yapılırsa yapılsın insanların ürettiği her şey eskimeye, yıpranmaya, yok olmaya mahkum. İnsan eliyle var edilmeyen tabiat da öyle.
Nitekim seller, yangınlar, depremler, fırtınalar bize ‘yok oluş’ hakîkatini tekrar tekrar hatırlatıyor.
Peki sizce, yüzyıllar geçmiş olmasına rağmen mevcudiyetini sürdüren, dünyanın en eski maddesi ne?
Sayısız bâdireler atlattığı, başından çok şey geçtiği kesin…
İsviçreli ve ABD’li bilim insanlarının yaptığı bir araştırma bu konuya ışık tutuyor. 1969’da Avustralya’ya düşen ‘Murchison’ adlı bir meteorda, ‘güneş öncesi’ döneme ait parçacıklar keşfedildiği biliniyor.
İşte bu parçacıkları inceleyen araştırmacıların yayınladığı akademik makale, konuyu bir nebze olsun aydınlatıyor.
Makalenin başyazarı olan Doç. Dr. Philipp Heck, bu konuda şunları söylüyor:
‘‘İncelediğimiz parçalar gerçek bir yıldız tozu. Bunlar, yıldızlardan dünyamıza ulaşan katı numune parçaları.
Güneş sisteminin meydana gelmesinden çok uzun zaman önce bu toz parçacıkları vardı. Onlar, yıldızlarda oluşmuşlardı. Derken; yıldızların ömrü son buldu, şiddetli bir patlama gerçekleşti ve parçacıklar uzay boşluğunda yayıldılar.
İşte bu tozlara ‘güneş öncesi parçacık’ diyoruz. Bu maddeler; göktaşı, uydu, gezegen ve yeni yıldızların oluşumunda büyük rol oynadılar.’’
Dünyadaki en eski madde olarak tanımlanan bu yıldız tozu hakkında, makalenin diğer yazarı Jennika Greer ise şunları ifade ediyor:
‘’Biz bu çalışmaya, göktaşının üzerinde yer alan parçacıkları toza dönüştürerek başladık. Bütün parçaları ayrıştırdık; macuna benzeyen, sert yapılı bir şey ortaya çıktı. Onun kokusu, sanki çürük fıstık ezmesi gibiydi.’’
Bilim insanları, macunumsu kıvamda olan bu maddeyi asit içerisine koydu ve böylelikle erimesini sağladı. Geriye kalan şey, salt bir yıldız tozuydu.
Doç. Dr. Heck bu zorlu çalışmayı; , ‘iğneyi bulabilmek için samanlığı ateşe vermek’ olarak tasvir ediyor.
Bilim insanları yıldız tozunu keşfettiğinde sıra, onun kaç yaşında olduğunu bulmaya geldi. Bunu yapabilmek amacıyla, uzay boşluğunda kaç yıl kozmik ışın altında kaldığı incelendi.
Çünkü bu ışınlar, farklı maddelerle çarpışınca yeni elementler açığa çıkıyor. Dolayısıyla bu etkinin uzun müddet sürmesi, daha fazla yeni element oluşacağı anlamına geliyor.
Dünyanın en eski şeyi hakkındaki gizemleri bir bir aydınlatmak isteyen bilim insanları, yıldız tozundaki elementleri incelemeye koyuldular. Sonuç şaşırtıcıydı:
Yıldız tozu tam 7,5 milyar yaşındaydı!
Oysa bugüne dek, buna benzer farklı parçacıklar da bulunmuştu. Fakat onların yaşı hesaplandığında çoğunlukla 4,6 milyar ile 4,9 milyar arasında bir sonuca ulaşılmıştı.
Dolayısıyla, içlerinden en yaşlı olanı, yukarıda bildirdiğimiz araştırmaya konu olan yıldız tozu. 7,5 milyar yıllık ömre sahip olduğu anlaşılan bu yıldız tozu, dünyadaki en eski madde sıfatını taşıyor.
Yerkürenin 4,5 milyar sene, güneşin 4,6 milyar yıl önce oluştuğu tahmin ediliyor. Yıldız tozunun geçmişi onlardan kat kat fazla. 3 milyar yıl daha öncesine tarihiyle bu yıldız tozu, -deyim yerindeyse- kâinatın demirbaşı olarak nitelendirilmeyi hak ediyor.
Dünyadaki En Eski Şeyler Listesi
Dünyadaki en eski şeylerin listesi yalnızca bir yıldız tozundan ibaret değil. Bilim insanları tarafından gün yüzüne çıkarılan başka maddelerden de söz etmemiz mümkün. Sanıyoruz bunlara, ‘doğanın antikaları’ desek yanlışolmaz.
İşte, gezegenimizin esrârengiz tarihinden bize miras kalan en eski şeyler:
Dünyadaki En Eski Fosil
Kanada’da keşfedilmiş olan bu fosil, dile kolay 890 milyon yıllık! Nature dergisinin yayınladığı bir araştırmada bu fosilden bahsediliyor.
Söz konusu fosilin, 890 milyon sene evvel yaşayan bir süngere ait olduğu belirlenmiş.
Stromalitler
Stromalit, katmanlı bir yapı anlamını taşıyor. Siyanobakteri adı verilen mikroorganizmaların (mavi-yeşil alglerin) biyofilmlerinden oluşan tortu tanelerinin birikmesi, donması ve birbirine yapışmasıyla meydana geliyorlar. Genişlemeye eğilimli bu yapılar, sığ sularda oluşuyor.
İşte Batı Avustralya’da bulunan Shark Körfezinde, 2-3 bin yıllık olduğu düşünülen Stromalitler’e rastlandı. Dünyadaki en eski şeyler arasında onlar da zikrediliyor.
9500 Yaşındaki Yukka Ağacı
Ortalama 95 asırdan bu yana varlığını koruyan avize ağacı (Yuka ağacı) Kaliforniya’nın Mojave Çölü’nde keşfedildi.
2000 Yıllık Baobab Ağacı
Güney Afrika’daki Kruger Game Korusu’na uzanalım şimdi. Burada, ‘baobab’ isimli bir ağaç yaşıyor. Tahminlere göre o, en az 2000 yıllık bir geçmişe sahip.
Uçakla Türbülans ‘a Girmek Nasıl birşey? Türbülans Nasıl Meydana Gelir?
Dünyanın En Eski Şeyleri!
Bu listeye pek çok şeyi dâhil edebiliriz:
- Tazmanya bölgesinde yaşlı Ölü Huon Çamları bulunuyor. 10 bin 500 yaşında olduğu varsayılan bu çamlar, heybetiyle ilgi uyandırıyor.
- Antarktika’da bulunan Fil Adası’nda keşfedilen yosun kayalıkları, söylenen o ki 5500 yıllık.
- Şili’nin Atacama Çölü’nün ortasında, tarihi bir yeşil kaya bulundu. Yaşının 2 binden fazla olduğu sanılıyor.
- İspanya’nın Posidonia Denizi’nde, 100 bin yıllık resif (sıra kayalar) mevcut.
- Kaliforniya bölgesinin Beyaz Dağlar’ında konumlanan Bristlecone çamı, iddiaya göre 5 bin senelik.
- Dünya üzerinde sayısız okaliptus ağacı var. Fakat Avustralya’daki Yeni Güney Galler eyaletinde rastlanan okaliptus, 13 bin yaşında.
Dünyanın En Eski Yapıları
Dünyadaki en eski yapılar içerisinde; mezarlıklar, tapınaklar, piramitler, meydanlar, kaleler, çeşitli eşyalar ve çok daha fazlası göze çarpıyor.
Onlardan birkaçı şöyle:
İlk İsviçre çakısı
Kampçıların, avcıların ve balıkçıların oldukça işine yarayan bu nesne, ilk defa MS 200 yıllarında yapılmış. Bugünkü İsviçre çakısının atası, Roma döneminden yâdigâr kalan o çakı.
İlk Güneş Gözlüğü
Tabii ki modern güneş gözlükleriyle arasında pek bir benzerlik yok. Fakat işlevi bakımından aynı denebilir.
Dünyadaki en eski şeyler listesinde kendinden söz ettiren bu güneş gözlüğü, hem yazın hem kışın kullanılıyormuş. (Kar sebebiyle oluşan parlamadan gözü korumak için kış mevsiminde de bu gözlükten yararlanılıyormuş.) Kanada’da bulunan bu gözlük, binlerce yıl öncesinden günümüze ulaşmayı başarmış.
İlk Protez
Günümüzden takriben 3 bin yıl önce mumyalanan ve gömülen bir cesette, dünyanın ilk protezi ile karşılaşıldı. Bunun bir kadın cesedi olduğu biliniyor. Kadının yaşadığı dönem, Mîlat’tan önce 950-710 arasını kapsıyor. (Bu sadece bir tahmin.)
Dünyadaki En Eski Tarihi Eserler
Dünyanın en eski tarihi eserleri tüylerinizi diken diken edecek! Bunlara bazı örnekler şu şekilde:
1. Göbeklitepe Tapınağı
Şanlıurfa’da yer alan bu tapınak 11.000 yaşında. Dünyadaki en eski mabet olarak kayıtlara geçmiş. Öyle ki, Mısır piramitlerinden de eski. Burası, insanlığın, yerleşik hayata geçiş yaptığı ilk yerlerden biri olarak değerlendiriliyor.
2. Hohle Fels Venüsü
Bu kaç yıllık sizce? 35 bin ile 40 bin arası olduğu söyleniyor.
İnsan figürünün tasvir edilmiş olduğu en eski heykel bu. Almanya’daki bir mağarada keşfedilen bu heykel, Schelklingen bölgesinde yer alıyor.
3. Amerika Taş Âletleri
Teksas’ın merkezinde bulunan Buttermilk Creek Arkeolojik alanında keşfedilmiş bu âletler, bıçaklardan ve mermi noktalarından oluşuyor. Araştırmacıların bildirdiğine göre kalıntılar, Son Buzul Çağı’nın sonlarına dayanıyor.
4. Çatalhöyük
Dünyadaki en eski yerleşim yerleri listesine ismini yazdıran Çatalhöyük, Konya’da bulunuyor. Yaşı 9000 yıldan fazla. Bol miktarda kültür-sanat eserine ev sahipliği yapan bu yerleşim alanı, tam anlamıyla medeniyetler yuvası.
5. Kemik Flütleri
Almanya’nın Blaubeuren şehrindeki Geissenkloesterle Mağarası’nda bulunmuş kemik flütlerinin, en eski müzik âletleri olduğu yönünde tahminler var. Flütlerin yaşı ise yaklaşık 42.000 ilâ 43.000 aralığında. (Bilim insanları bu bilgiye, karbon tarihlemesi kullanarak ulaşmışlardır.)
6. Löwenmensch Heykelcik
Dünyadaki en eski tarihi eserler arasında öne çıkan bu yapıt, bir aslan-insan heykeli. Araştırmacılar, yaşının 35 bin-40 bin yıl civarında olduğu kanaatinde.
Fildişinden yapılan bu heykel, ayrıca figüratif sanat eserlerinin ilki olarak görülüyor. Bulunduğu ülke ise, yine Almanya.
